Zrównoważony rozwój IT: redukcja śladu węglowego

Checklista "Dobre praktyki w feedbacku"

Konstruktywny feedback to dar. Użyj tej checklisty, aby upewnić się, że Twoja informacja zwrotna jest wartościowa, motywująca i wspierająca rozwój mentee.

Przed rozmową:

Zbierz konkretne przykłady: Unikaj ogólników. Odwołuj się do konkretnych sytuacji i zachowań, a nie do cech osobowości.
Określ cel feedbacku: Co chcesz osiągnąć? Jaka zmiana w zachowaniu mentee byłaby pożądana?
Sprawdź swoje intencje: Upewnij się, że Twoim celem jest pomoc i wsparcie, a nie krytyka czy udowodnienie racji.
Wybierz odpowiedni czas i miejsce: Zapewnij prywatność i wystarczającą ilość czasu na spokojną rozmowę.

W trakcie rozmowy:

Zacznij od pytania o zgodę: "Czy to dobry moment, abyśmy porozmawiali o...?" / "Czy jesteś otwarty/a na informację zwrotną na temat...?".
Stosuj model SBI (Situation-Behavior-Impact): Opisz Sytuację, konkretne Zachowanie i jego Wpływ na Ciebie/zespół/projekt.
Mów w pierwszej osobie ("Komunikat Ja"): Zamiast "Zawsze się spóźniasz", powiedz "Kiedy spóźniłeś się na spotkanie, poczułem, że mój czas nie jest szanowany".
Oddziel fakty od interpretacji: Przedstaw to, co zaobserwowałeś, a następnie zapytaj o perspektywę mentee ("Zauważyłem, że... Jak to wygląda z Twojej strony?").
Skup się na przyszłości: Po omówieniu przeszłości, skoncentrujcie się na tym, co można zrobić inaczej w przyszłości.
Słuchaj aktywnie: Daj mentee przestrzeń na odpowiedź. Zadawaj pytania, aby upewnić się, że dobrze go rozumiesz.
Zakończ pozytywnym akcentem: Podkreśl mocne strony mentee i wyraź wiarę w jego/jej zdolność do rozwoju.

Po rozmowie:

Zaplanujcie kolejne kroki: Wspólnie ustalcie, co mentee może zrobić w związku z otrzymanym feedbackiem.
Zaoferuj wsparcie: "Jak mogę Ci pomóc w realizacji tego planu?".
Sprawdź efekty: Wróć do tematu na kolejnym spotkaniu, aby zobaczyć, jakie postępy poczynił mentee.

Bank 50 "pytań otwarcia"

Użyj tych pytań, aby lepiej poznać mentee, zrozumieć jego motywacje i zdiagnozować potrzeby. Wybierz te, które najlepiej pasują do kontekstu rozmowy.

Pytania na rozpoczęcie i budowanie relacji

Co Cię sprowadza do mentoringu?
Gdybyś miał/a opisać swoją dotychczasową karierę w trzech słowach, jakie by one były?
Jaka jest najcenniejsza lekcja, jakiej nauczyłeś/aś się w ostatnim roku?
Co robisz, żeby się zrelaksować i naładować baterie?
Z jakiego osiągnięcia (zawodowego lub prywatnego) jesteś najbardziej dumny/a?
Co daje Ci najwięcej energii w pracy?
A co najbardziej Cię tej energii pozbawia?
Jak wygląda Twój idealny dzień w pracy?
Gdybyś nie musiał/a pracować, czym byś się zajął/zajęła?
Kto jest dla Ciebie największą inspiracją i dlaczego?

Pytania o cele i aspiracje

Gdzie widzisz siebie za 5 lat?
Jak wygląda dla Ciebie sukces?
Jaki jest Twój największy cel zawodowy na ten rok?
Co musiałoby się stać, abyś uznał/a ten proces mentoringowy za udany?
Jaka jest jedna rzecz, którą chciałbyś/chciałabyś zmienić w swoim życiu zawodowym?
Jakie nowe umiejętności chciałbyś/chciałabyś zdobyć?
Jaki wpływ chciałbyś/chciałabyś wywierać na swoje otoczenie/firmę?
Co stoi na przeszkodzie w realizacji Twoich celów?
Czego najbardziej się obawiasz w kontekście swojej kariery?
Gdybyś miał/a nieograniczone zasoby, jaki projekt byś zrealizował/a?

Pytania o mocne strony i zasoby

W jakich sytuacjach czujesz się najbardziej kompetentny/a?
Jakie są Twoje trzy największe talenty?
Za co chwalą Cię inni?
Jakie zadania wykonujesz z łatwością, podczas gdy dla innych są one trudne?
Opowiedz o sytuacji, w której udało Ci się rozwiązać trudny problem.
Jakie masz nawyki, które wspierają Twój rozwój?
Kto w Twoim otoczeniu może Cię wspierać?
Z jakich swoich dotychczasowych doświadczeń możesz czerpać?
Co wiesz na pewno o sobie?
Jak dbasz o swój rozwój?

Pytania o wyzwania i obszary do rozwoju

Z jakim wyzwaniem mierzysz się obecnie?
Jaka umiejętność, gdybyś ją opanował/a, miałaby największy wpływ na Twoją karierę?
W jakich sytuacjach tracisz pewność siebie?
Jaki feedback najczęściej otrzymujesz?
Co odkładasz na później?
Czego chciałbyś/chciałabyś się oduczyć?
Gdybyś mógł/mogła cofnąć czas, jaką decyzję zawodową podjąłbyś/podjęłabyś inaczej?
Jak radzisz sobie z porażką lub krytyką?
Co Cię frustruje w Twojej obecnej roli?
Jaka jest najtrudniejsza rozmowa, którą musisz przeprowadzić?

Pytania pogłębiające i refleksyjne

Co to dla Ciebie znaczy?
Jakie widzisz inne możliwości?
Co by się stało, gdybyś nic nie zrobił/a w tej sprawie?
Jaki mały krok możesz zrobić już jutro?
Czego potrzebujesz, aby pójść do przodu?
Jakie założenia przyjmujesz w tej sytuacji?
Jak wyglądałaby ta sytuacja z perspektywy innej osoby?
Co podpowiada Ci intuicja?
Czego nauczyła Cię ta sytuacja?
O co jeszcze nie zapytałem/am, a co jest ważne?

Szablon agendy pierwszego spotkania

Pierwsze spotkanie jest kluczowe dla zbudowania relacji i nadania tonu całej współpracy. Poniższa agenda pomoże Ci w jego uporządkowaniu.

1. Przełamanie lodów i wzajemne poznanie się (ok. 15 min)

Przedstawienie się (ścieżka kariery, zainteresowania, co Cię inspiruje).
Podzielenie się swoimi oczekiwaniami wobec procesu mentoringu.

2. Omówienie roli mentora i mentee (ok. 10 min)

Co mentor może zaoferować? Czym jest, a czym nie jest mentoring?
Jaka jest rola i odpowiedzialność mentee?

3. Wstępna diagnoza potrzeb i celów mentee (ok. 25 min)

Gdzie jesteś teraz? Jakie są Twoje największe wyzwania?
Gdzie chcesz być za 6-12 miesięcy? Co chcesz osiągnąć?
Wspólne zdefiniowanie 1-3 głównych celów na proces mentoringowy.

4. Ustalenie zasad współpracy (Kontrakt) (ok. 15 min)

Omówienie i akceptacja kontraktu (poufność, częstotliwość, forma spotkań).
Ustalenie preferowanych form komunikacji między spotkaniami.

5. Podsumowanie i plan na kolejne spotkanie (ok. 5 min)

Podsumowanie kluczowych ustaleń.
Ustalenie terminu i tematu kolejnego spotkania.

Szablon "Kontraktu mentoringowego"

Kontrakt mentoringowy to umowa między mentorem a mentee, która formalizuje ich współpracę i ustala wspólne oczekiwania. Skorzystaj z poniższego szablonu jako punktu wyjścia.

1. Cele i oczekiwane rezultaty

Główny cel współpracy (np. rozwój kompetencji liderskich, przygotowanie do nowej roli).
Kluczowe obszary do rozwoju dla mentee.
Mierzalne wskaźniki sukcesu (po czym poznamy, że cel został osiągnięty?).

2. Zasady współpracy

Poufność: Wszystkie rozmowy są poufne i pozostają między mentorem a mentee.
Szczerość i otwartość: Zobowiązujemy się do otwartej komunikacji i konstruktywnego feedbacku.
Zaangażowanie: Obie strony zobowiązują się do aktywnego udziału i przygotowania do spotkań.
Odpowiedzialność: Mentee jest odpowiedzialny za swój rozwój, a mentor za wspieranie tego procesu.

3. Logistyka spotkań

Częstotliwość: Spotkania będą odbywać się (np. raz na dwa tygodnie, raz w miesiącu).
Czas trwania: Każde spotkanie potrwa (np. 60-90 minut).
Forma: Spotkania będą (np. online, na żywo, hybrydowo).
Odwoływanie spotkań: Spotkanie należy odwołać z co najmniej 24-godzinnym wyprzedzeniem.
Czas trwania procesu: Współpraca jest zaplanowana na okres (np. 6 miesięcy).

Transformacja cyfrowa i rosnące wykorzystanie chmury obliczeniowej napędzają innowacje, ale jednocześnie generują coraz większy ślad węglowy IT. Centra danych, które stanowią fundament chmury, zużywają ogromne ilości energii elektrycznej. W dobie rosnącej świadomości ekologicznej i presji regulacyjnej związanej z celami ESG w IT (Environmental, Social, Governance), dla liderów IT (CIO/CTO, Dyrektorów IT) oraz specjalistów ds. ESG, redukcja wpływu infrastruktury IT na środowisko staje się ważnym wyzwaniem. Jak mierzyć ślad węglowy związany z wykorzystaniem chmury? Jakie strategie i narzędzia pozwalają na budowanie bardziej zrównoważonej chmury? I jak praktyki zielonego IT (Green IT) oraz FinOps mogą wspierać optymalizację energetyczną data center i realizację celów ESG?

Rosnący wpływ IT i chmury na środowisko: dlaczego Green IT ma znaczenie?

Sektor technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT), w tym centra danych i infrastruktura chmurowa, odpowiada za znaczący i wciąż rosnący odsetek globalnego zużycia energii elektrycznej i emisji gazów cieplarnianych. Według różnych szacunków, udział ten wynosi od kilku do nawet kilkunastu procent, a prognozy wskazują na dalszy wzrost wraz z rozwojem AI, Big Data i IoT. To ogromne zużycie energii przekłada się na znaczący ślad węglowy. Jednocześnie rośnie presja ze strony regulatorów (np. w ramach Europejskiego Zielonego Ładu), inwestorów, klientów i pracowników, aby firmy podejmowały działania na rzecz zrównoważonego rozwoju i redukcji swojego wpływu na środowisko. Inicjatywy Green IT, czyli dążenie do minimalizowania negatywnego wpływu technologii informacyjnych na środowisko, stają się nie tylko kwestią odpowiedzialności społecznej, ale również elementem budowania reputacji i potencjalnym źródłem przewagi konkurencyjnej.

Pomiar śladu węglowego infrastruktury IT: narzędzia i metodyki

Pierwszym krokiem do redukcji śladu węglowego jest jego rzetelny pomiar. W przypadku infrastruktury IT, zwłaszcza tej działającej w chmurze, może to być wyzwaniem. Jednak główni dostawcy chmury publicznej (AWS, Azure, GCP) udostępniają obecnie narzędzia, które pomagają klientom szacować emisje dwutlenku węgla związane z wykorzystaniem ich usług. Przykłady to AWS Customer Carbon Footprint Tool, Microsoft Sustainability Manager (obejmujący Azure) czy Google Cloud Carbon Footprint. Narzędzia te zazwyczaj biorą pod uwagę zużycie energii przez zasoby chmurowe klienta oraz intensywność emisji dwutlenku węgla w regionach geograficznych, w których zlokalizowane są centra danych (uwzględniając miks energetyczny danego regionu). Pomiar ten pozwala zidentyfikować obszary o największym wpływie środowiskowym i ukierunkować działania optymalizacyjne. Ważne jest jednak, aby podchodzić do tych danych z pewną ostrożnością, gdyż metodyki obliczeniowe mogą się różnić między dostawcami.

Strategie redukcji emisji w chmurze: optymalizacja zasobów i wybór dostawcy

Istnieje szereg strategii, które firmy mogą wdrożyć, aby zmniejszyć ślad węglowy związany z wykorzystaniem chmury:

Optymalizacja wykorzystania zasobów: Jest to kluczowy obszar, gdzie cele Green IT pokrywają się z celami FinOps. Eliminacja nieużywanych lub nadmiarowych zasobów („zombie infrastructure”), dopasowywanie rozmiaru maszyn wirtualnych i innych usług do rzeczywistego zapotrzebowania (rightsizing) oraz stosowanie bardziej efektywnych architektur (np. serverless) bezpośrednio przekłada się na mniejsze zużycie energii.
Wybór regionów o niższej emisji: Jeśli to możliwe pod względem wymagań dotyczących opóźnień i lokalizacji danych, warto wybierać regiony chmurowe zasilane w większym stopniu energią odnawialną. Dostawcy chmury często publikują informacje na temat zrównoważonego charakteru swoich centrów danych w poszczególnych lokalizacjach.
Harmonogramowanie zadań: Uruchamianie zadań obliczeniowych wymagających dużej mocy (np. trening modeli AI, przetwarzanie wsadowe) w godzinach, gdy dostępna jest większa ilość energii ze źródeł odnawialnych (jeśli dostawca udostępnia takie informacje lub narzędzia).
Modernizacja aplikacji: Przeprojektowanie starszych, nieefektywnych aplikacji w kierunku bardziej nowoczesnych, zoptymalizowanych architektur (np. Cloud Native), które lepiej wykorzystują zasoby chmury.
Wybór dostawcy chmury zaangażowanego w zrównoważony rozwój: Przy wyborze dostawcy warto brać pod uwagę jego zobowiązania i postępy w zakresie wykorzystania energii odnawialnej, efektywności energetycznej centrów danych (PUE – Power Usage Effectiveness) i ogólnej strategii zrównoważonego rozwoju.

Rola efektywności energetycznej w data center i wyborze usługodawcy

Chociaż firmy korzystające z chmury publicznej nie zarządzają bezpośrednio centrami danych, to efektywność energetyczna tych obiektów ma bezpośredni wpływ na ich ślad węglowy. Dlatego przy wyborze dostawcy usług chmurowych (lub kolokacji dla chmury prywatnej/hybrydowej) warto zwracać uwagę na wskaźnik PUE (Power Usage Effectiveness), który mierzy stosunek całkowitej energii zużywanej przez centrum danych do energii zużywanej przez sam sprzęt IT. Im niższy PUE (bliższy 1.0), tym bardziej efektywne energetycznie jest centrum danych. Warto również pytać dostawców o ich strategie dotyczące chłodzenia, wykorzystania energii odnawialnej i innych inicjatyw mających na celu optymalizację energetyczną data center. Wybierając dostawców, którzy inwestują w nowoczesne i efektywne energetycznie centra danych, firmy przyczyniają się do redukcji ogólnego wpływu branży IT na środowisko.

Jak FinOps wspiera cele zrównoważonego rozwoju (Green FinOps)?

Jak wspomniano wcześniej, istnieje silna synergia między praktykami FinOps a celami Green IT. Działania mające na celu optymalizację kosztów chmury, takie jak eliminacja marnotrawstwa zasobów, rightsizing czy wybór odpowiednich modeli cenowych, często prowadzą bezpośrednio do zmniejszenia zużycia energii i tym samym redukcji emisji CO2. Transparentność danych kosztowych zapewniana przez FinOps może być rozszerzona o dane dotyczące emisji, umożliwiając zespołom IT podejmowanie decyzji optymalizacyjnych uwzględniających zarówno aspekty finansowe, jak i środowiskowe. Koncepcja Green FinOps polega właśnie na świadomym integrowaniu celów zrównoważonego rozwoju z praktykami zarządzania finansami w chmurze. Umożliwia to firmom nie tylko oszczędzanie pieniędzy, ale także realizację ich strategii ESG i budowanie bardziej zrównoważonej infrastruktury IT.

Korzyści biznesowe i wizerunkowe z wdrażania zasad Green IT

Inwestycje w zielone IT i budowanie zrównoważonej chmury przynoszą firmom nie tylko korzyści środowiskowe, ale również wymierne korzyści biznesowe i wizerunkowe. Optymalizacja zużycia energii przekłada się bezpośrednio na niższe rachunki za usługi chmurowe. Działania na rzecz zrównoważonego rozwoju poprawiają wizerunek firmy w oczach klientów, inwestorów i pracowników, dla których kwestie ESG stają się coraz ważniejsze. Może to prowadzić do wzmocnienia marki, zwiększenia lojalności klientów i łatwiejszego przyciągania talentów. Ponadto, wdrażanie zasad Green IT często idzie w parze z innowacyjnością i modernizacją infrastruktury, co może prowadzić do poprawy wydajności i niezawodności systemów. W kontekście rosnących regulacji środowiskowych, proaktywne podejście do Green IT może również pomóc w uniknięciu przyszłych kosztów związanych z koniecznością dostosowania się do nowych wymogów.

Podsumowanie: kluczowe wnioski dla czytelnika EITT

Zrównoważony rozwój staje się nieodłącznym elementem strategii IT w 2025 roku. Redukcja śladu węglowego infrastruktury chmurowej jest nie tylko odpowiedzią na wyzwania środowiskowe i presję regulacyjną, ale również szansą na optymalizację kosztów i wzmocnienie wizerunku firmy. Kluczowe strategie obejmują pomiar emisji za pomocą narzędzi dostawców, optymalizację wykorzystania zasobów (w synergii z FinOps), wybór regionów i dostawców zaangażowanych w zieloną energię oraz modernizację aplikacji. Inwestycja w Green IT to krok w kierunku bardziej odpowiedzialnej i efektywnej przyszłości technologii informacyjnych.

Następny krok z EITT

Chcesz zmierzyć i zredukować ślad węglowy Twojej infrastruktury IT w chmurze? Szukasz strategii i narzędzi do wdrożenia zasad Green IT i Green FinOps w Twojej organizacji? Potrzebujesz wsparcia w realizacji celów ESG w obszarze IT? EITT oferuje konsultacje i warsztaty w zakresie zrównoważonego rozwoju w IT. Skontaktuj się z nami, aby porozmawiać o tym, jak możemy pomóc Twojej firmie budować bardziej zieloną i efektywną przyszłość w chmurze.

MASZ PYTANIA?

Skontaktuj się z nami, aby uzyskać więcej informacji o naszych szkoleniach, programach oraz współpracy.
Chętnie odpowiemy na wszystkie Twoje zapytania!

O autorze:

Klaudia Janecka

Klaudia to doświadczona specjalistka z ponad 10-letnim stażem w obszarze zarządzania relacjami z klientami i sprzedaży, obecnie pełniąca funkcję Key Account Managera w EITT. Jej unikalne połączenie wykształcenia w dziedzinie dziennikarstwa i komunikacji społecznej z bogatym doświadczeniem w obszarze technologii pozwala jej skutecznie łączyć świat IT z biznesem, dostarczając klientom dopasowane rozwiązania rozwojowe.

W swojej pracy Klaudia kieruje się głębokim zrozumieniem potrzeb klientów i profesjonalnym podejściem do budowania relacji biznesowych. Jej doświadczenie w obszarach programowania, AI i cyberbezpieczeństwa, połączone z wiedzą o projektach dofinansowanych do szkoleń, pozwala jej skutecznie wspierać organizacje w maksymalizacji korzyści z inwestycji szkoleniowych przy jednoczesnym zachowaniu zgodności z ich celami strategicznymi.

Aktywnie angażuje się w rozwój osobisty i zawodowy, śledząc najnowsze trendy w branży technologicznej. Wierzy, że w dynamicznie zmieniającym się świecie IT kluczem do sukcesu jest nieustanne poszerzanie horyzontów oraz elastyczność w dostosowywaniu się do ewoluujących wymagań rynkowych, co znajduje odzwierciedlenie w strategiach rozwoju EITT.

Pozostałe artykuly autora