AgilePM® vs Scrum vs PRINCE2®: Którą Metodykę Zarządzania Projektami Wybrać dla Twojej Organizacji?

W dzisiejszym złożonym środowisku biznesowym wybór odpowiedniego podejścia do zarządzania projektami jest jedną z kluczowych decyzji, która może zaważyć na sukcesie realizowanych inicjatyw i efektywności całych zespołów. Na rynku dostępnych jest wiele metodyk i frameworków, a do najpopularniejszych należą zwinne podejścia takie jak AgilePM® i Scrum, oraz bardziej ustrukturyzowane ramy jak PRINCE2®. Każde z nich oferuje inne spojrzenie na proces zarządzania, inne struktury ról i inne mechanizmy kontroli. Jako lider, decydent lub osoba odpowiedzialna za rozwój kompetencji w organizacji (L&D), stajesz przed wyzwaniem zrozumienia fundamentalnych różnic między nimi i wybrania tej metodyki (lub kombinacji metodyk), która najlepiej wpisze się w specyfikę Waszych projektów, kulturę organizacyjną i strategiczne cele. Ten artykuł ma na celu dostarczenie kompleksowego porównania AgilePM, Scrum i PRINCE2, aby wesprzeć Was w podjęciu tej ważnej decyzji.

Dlaczego wybór odpowiedniej metodyki zarządzania projektami jest strategiczną decyzją dla firmy?

Wybór standardu zarządzania projektami to znacznie więcej niż tylko kwestia techniczna czy operacyjna. Jest to decyzja o charakterze strategicznym, ponieważ przyjęta metodyka głęboko wpływa na sposób pracy zespołów, definiując ich role, odpowiedzialności i codzienne procesy. Kształtuje również kulturę organizacyjną, promując określone wartości, takie jak elastyczność i adaptacyjność w przypadku podejść zwinnych, czy kontrolę i przewidywalność w przypadku PRINCE2. Odpowiednio dopasowana metodyka bezpośrednio przekłada się na efektywność realizacji projektów, zwiększając szanse na dostarczenie oczekiwanej wartości biznesowej w założonym czasie i budżecie. Ponadto, ujednolicone podejście usprawnia komunikację i współpracę zarówno wewnątrz zespołów, jak i w kontaktach z interesariuszami. Nie bez znaczenia pozostają również potrzeby szkoleniowe i rozwojowe, gdyż wybór metodyki determinuje, jakie kompetencje należy budować w organizacji i jakie programy szkoleniowe wdrożyć, aby zapewnić zespołom odpowiednie przygotowanie.

Jakie są fundamentalne różnice w filozofii i podejściu AgilePM, Scrum i PRINCE2?

Każda z trzech omawianych metodyk wyrasta z innej filozofii i oferuje odmienne spojrzenie na zarządzanie projektami, co determinuje ich charakter i zastosowanie.

PRINCE2® reprezentuje kompleksowe i ustrukturyzowane podejście do zarządzania projektami. Jego rdzeń stanowi dążenie do zapewnienia kontroli, efektywnego zarządzania ryzykiem oraz ciągłego uzasadnienia biznesowego dla podejmowanych działań. Metodyka ta dostarcza spójnych ram opartych na siedmiu pryncypiach (np. ciągła zasadność biznesowa, zarządzanie przez etapy), siedmiu tematach (np. Ryzyko, Jakość, Zmiana) oraz siedmiu procesach pokrywających cały cykl życia projektu. Jest to podejście, które kładzie nacisk na planowanie, dokumentację i jasno zdefiniowaną strukturę organizacyjną, oferując mechanizmy zarządzania przez etapy i zarządzania z wykorzystaniem tolerancji.

Z kolei Scrum to lekki framework zwinny (Agile), stworzony z myślą o wytwarzaniu złożonych produktów, szczególnie w dynamicznie zmieniających się środowiskach, jak rozwój oprogramowania. Jego filozofia opiera się na empiryzmie, co oznacza podejmowanie decyzji w oparciu o doświadczenie, inspekcję wyników i adaptację planów. Scrum promuje samoorganizację zespołu deweloperskiego oraz iteracyjne i inkrementalne dostarczanie działającego produktu w krótkich, stałych cyklach czasowych zwanych Sprintami. Należy pamiętać, że Scrum koncentruje się głównie na procesie wytwórczym i pracy zespołu, nie będąc kompletną metodyką zarządzania całym projektem w sensie biznesowym czy finansowym.

Natomiast AgilePM® (Agile Project Management), bazując na frameworku DSDM, pozycjonuje się jako metodyka zwinnego zarządzania całym projektem. Stara się ona połączyć elastyczność i iteracyjność charakterystyczną dla podejść zwinnych z niezbędnym ładem zarządczym i elementami kontroli wymaganymi w kontekście projektowym. Kluczowe dla AgilePM jest dostarczanie wartości biznesowej na czas, co osiąga m.in. poprzez ścisłą priorytetyzację wymagań (technika MoSCoW) oraz intensywną współpracę między zespołami biznesowymi i technicznymi. Można ją postrzegać jako bardziej ustrukturyzowane podejście zwinne niż Scrum, ale znacznie mniej formalne niż PRINCE2.

Jak struktura ról i zespołów różni się w każdej z tych metodyk?

Definicje ról i rekomendowana struktura zespołu to kolejny obszar, w którym omawiane podejścia znacząco się różnią, co ma bezpośredni wpływ na dynamikę pracy i odpowiedzialności w projektach.

W metodyce PRINCE2® mamy do czynienia z klarownie zdefiniowaną, często hierarchiczną strukturą organizacyjną. Na jej szczycie znajduje się Komitet Sterujący (Project Board), który odpowiada za strategiczne kierowanie projektem i podejmowanie kluczowych decyzji. Codziennym zarządzaniem zajmuje się Kierownik Projektu (Project Manager), a za dostarczanie konkretnych produktów odpowiadają Kierownicy Zespołów (Team Managers) lub bezpośrednio członkowie zespołów. Każda rola ma precyzyjnie określony zakres obowiązków i odpowiedzialności.

Scrum proponuje znacznie prostszą strukturę, opartą na trzech fundamentalnych rolach. Właściciel Produktu (Product Owner) reprezentuje interesy biznesowe, odpowiada za wizję produktu i zarządza Backlogiem Produktu. Scrum Master pełni rolę lidera służebnego, dbając o przestrzeganie zasad Scrum, usuwając przeszkody i wspierając zespół oraz Product Ownera. Zespół Deweloperski (Development Team) to z kolei samoorganizująca się, wielofunkcyjna grupa specjalistów, która wspólnie realizuje pracę zaplanowaną na dany Sprint. W Scrumie nie występuje formalna rola Kierownika Projektu.

AgilePM® również definiuje szereg ról, często kładąc nacisk na zapewnienie efektywnej współpracy między przedstawicielami biznesu a zespołami technicznymi. Wśród typowych ról znajdziemy m.in. Sponsora Biznesowego, Wizjonera Biznesowego, Analityka Biznesowego, Lidera Zespołu Technicznego, Dewelopera Rozwiązania czy Testera Rozwiązania. W AgilePM pojawia się również rola Project Managera, jednak często ma ona charakter bardziej facylitujący i wspierający zespół niż w tradycyjnym ujęciu PRINCE2. Struktura w AgilePM jest bardziej rozbudowana niż w Scrum, ale zazwyczaj mniej hierarchiczna niż w PRINCE2.

Jakie są kluczowe procesy, wydarzenia i typowe zastosowania dla każdej metodyki?

Sposób organizacji pracy, rytm projektu oraz obszary, w których dana metodyka sprawdza się najlepiej, to kolejne istotne czynniki różnicujące omawiane podejścia.

Metodyka PRINCE2® strukturyzuje projekt za pomocą siedmiu głównych procesów zarządczych, takich jak Przygotowanie Projektu, Inicjowanie Projektu czy Sterowanie Etapem, które logicznie prowadzą przez cały cykl życia projektu, od pomysłu aż po jego zamknięcie. Ze względu na swoją kompleksowość i nacisk na kontrolę, PRINCE2 jest często wybierany do zarządzania dużymi, złożonymi przedsięwzięciami w różnych sektorach, szczególnie tam, gdzie wymagana jest duża formalizacja, audytowalność i skrupulatne zarządzanie ryzykiem – przykłady to sektor publiczny, finanse czy duże projekty infrastrukturalne.

Framework Scrum organizuje pracę w krótkich, powtarzalnych cyklach zwanych Sprintami. Każdy Sprint jest poprzedzony Planowaniem Sprintu, w trakcie którego zespół wybiera zadania do realizacji. Codziennie odbywa się krótki Codzienny Scrum służący synchronizacji pracy. Na koniec Sprintu następuje Przegląd Sprintu, podczas którego prezentowany jest działający przyrost produktu, oraz Retrospektywa Sprintu, mająca na celu usprawnienie procesu pracy zespołu. Scrum doskonale sprawdza się w rozwoju złożonych produktów, zwłaszcza oprogramowania, w środowiskach, gdzie wymagania mogą się często zmieniać, a kluczowa jest szybka adaptacja i ciągłe dostarczanie wartości.

Z kolei AgilePM® wykorzystuje cykl życia oparty na frameworku DSDM, obejmujący fazy od Wykonalności i Podstaw, przez Rozwój Ewolucyjny, aż po Wdrożenie. Kluczowymi technikami stosowanymi w AgilePM są Timeboxing, czyli praca w stałych, krótkich ramach czasowych, priorytetyzacja wymagań metodą MoSCoW (Must have, Should have, Could have, Won’t have) oraz Warsztaty Facylitowane angażujące kluczowych interesariuszy. AgilePM jest dobrym wyborem dla projektów, które wymagają elastyczności i szybkiego dostarczania konkretnych korzyści biznesowych, szczególnie w obszarze IT, gdzie istotna jest bliska współpraca z użytkownikami biznesowymi przy jednoczesnym zachowaniu pewnego poziomu struktury zarządczej.

AgilePM, Scrum czy PRINCE2: Która metodyka najlepiej odpowie na potrzeby Twoich projektów i kultury organizacyjnej?

Podjęcie ostatecznej decyzji wymaga starannego rozważenia specyfiki Państwa organizacji i projektów. Poniższa tabela syntetyzuje kluczowe różnice, mogąc służyć jako punkt wyjścia do dalszej analizy i dyskusji w Państwa zespole:

Zachęcamy do zadania sobie pytań: Jaki jest charakter dominujących projektów w naszej firmie – czy są one bardziej przewidywalne, czy eksploracyjne? Jaka jest nasza kultura organizacyjna – czy cenimy bardziej formalne struktury i procesy, czy preferujemy autonomię zespołów i szybką adaptację? Jakie są oczekiwania naszych kluczowych interesariuszy dotyczące raportowania i kontroli? Odpowiedzi na te pytania pomogą Państwu wybrać metodykę (lub ich świadomą kombinację), która najlepiej przysłuży się realizacji celów strategicznych.

Jak EITT wspiera organizacje w wyborze i wdrożeniu kompetencji w zakresie różnych metodyk?

Rozumiemy, że wybór i efektywne wdrożenie odpowiedniej metodyki zarządzania projektami to istotne wyzwanie dla każdej organizacji. W EITT nie tylko pomagamy zrozumieć niuanse i różnice między poszczególnymi podejściami, takimi jak AgilePM®, Scrum (poprzez PeopleCert SCRUM) czy PRINCE2® (w najnowszej, 7. edycji), ale przede wszystkim dostarczamy wysokiej jakości, akredytowane programy szkoleniowe we wszystkich tych obszarach.

Niezależnie od tego, którą ścieżkę strategiczną Państwo wybiorą dla swojej organizacji, EITT jest gotowe wesprzeć Państwa zespoły w zdobyciu niezbędnych kompetencji. Nasze szkolenia, prowadzone przez doświadczonych ekspertów-praktyków, są zaprojektowane tak, aby nie tylko przekazać teoretyczną wiedzę, ale przede wszystkim przygotować uczestników do praktycznego stosowania danej metodyki i do pomyślnego zdania uznawanych na całym świecie egzaminów certyfikacyjnych (na poziomach Foundation i Practitioner). Oferujemy elastyczne formy współpracy, w tym szkolenia otwarte oraz dedykowane programy rozwojowe dla firm, które możemy dostosować do specyficznych potrzeb i kontekstu Państwa organizacji.

Zapraszamy do kontaktu z naszymi doradcami. Chętnie pomożemy Państwu w dalszej analizie potrzeb organizacji i zaproponujemy optymalną ścieżkę rozwoju kompetencji w zakresie zarządzania projektami, która pozwoli w pełni wykorzystać potencjał wybranej metodyki – czy to AgilePM, Scrum, czy PRINCE2.